Bluszczyk kurdybanek, którego nazwa naukowa to Glechoma hederacea jest rośliną, która występuje w całej Europie, części Azji i na Syberii. Porasta łąki, przydroża, zarośla – zarówno stanowiska słoneczne, jak i umiarkowanie zacienione, można go spotkać również na skrajach pól. Bardzo często traktowany jest jako chwast i pielony. Warto zauważyć prozdrowotne właściwości, w które obfituje kurdybanek. Sprawdź, do jakich celów może być wykorzystany.
Bluszczyk kurdybanek – co to jest?
Ta wieloletnia bylina pochodzi z rodziny jasnotowatych. Kurdybanek to ziele miododajne. Jest delikatnie owłosiony, posiada pełzającą łodygę i wznoszące się ku górze pędy. Pokrywają go zielone zimotrwałe listki o karbowanych krańcach i fioletowawym spodzie. Zapylają go owady. Kwitnie od kwietnia do czerwca lub lipca, zdobiąc się w drobne fioletowo-niebieskie kwiatki, owocuje rozłupniami, które rozpadają się na cztery rozłupki. Nasiona rozsiewane są przez mrówki.
Chociaż w ogrodach i na polach traktowany jest jak chwast i usuwany, znajduje zastosowanie jako surowiec zielarski, a także roślina przyprawowa, czy ozdobna. Wykorzystuje się go również na paszę dla krów – wpływa pozytywnie na ich mleczność.
Jakie substancje zawarte są w kurdybanku?
W bluszczyku kurdybanku zawarte są rozmaite substancje o potencjale leczniczym. Wśród nich można wymienić flawonoidy, które są silnymi przeciwutleniaczami – zwalczają wolne rodniki, wykazują działanie przeciwzapalne. Obecne są także garbniki, które również są antyoksydantami, kwasy fenolowe, które ponadto działają antybakteryjnie i fotoochronnie. Związki triterpenowe mają właściwości przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i zmniejszają poziom złego cholesterolu – frakcji LDL we krwi, a związki seskwiterpenowe działają antybiotycznie, przeciwzapalnie i antybakteryjnie. Poza tym kurdybanek zawiera sole mineralne: cynk, żelazo, krzem, wapń oraz beta-karoten, witaminę C, żywice i olejki eteryczne.
Bluszczyk kurdybanek – właściwości prozdrowotne
Bogaty skład rośliny sprawia, że ma ona liczne prozdrowotne właściwości. Kurdybanek od wieków był używany jako zioło leczące rozmaite dolegliwości zarówno w medycynie ludowej na naszych terenach, jak i w krajach orientu. Do tej pory znajduje zastosowanie w ziołolecznictwie, m.in. jako środek wspomagający układ trawienny.
Kurdybanek na układ pokarmowy
Ziele kurdybanku wzmaga produkcję soków trawiennych, dzięki czemu wpływa pozytywnie na metabolizm i regulację wypróżnień. Składniki aktywne zawarte w roślinie przyczyniają się do regeneracji błony śluzowej żołądka. Ponadto zwiększają stężenie kwasów żółciowych oraz lecytyny, a obniżają poziom triglicerydów i cholesterolu LDL, tym samym minimalizują ryzyko wystąpienia kamieni żółciowych. Picie naparów z kurdybanku może też być pomocne w detoksykacji wątroby.
Kurdybanek na dolegliwości układu oddechowego
Kurdybanek polecany jest w przypadku problemów z układem oddechowym. Używany jest do leczenia kaszlu, jest pomocny w odkrztuszaniu zalegającej wydzieliny, zmniejsza chrypkę, wspiera leczenie zatok i alergicznego nieżytu nosa. Dzięki działaniu rozkurczowemu stosowany jest na rozszerzenie oskrzeli.
Kurdybanek na układ moczowy
Przez to, że bluszczyk kurdybanek wykazuje działanie moczopędne, korzystnie działa na drogi moczowe. Ziele bywa wykorzystywane jako środek pomocniczy w leczeniu stanów zapalnych nerek i dolegliwości układu moczowego.
Kurdybanek do przemywania oczu
Dzięki właściwościom przeciwzapalnym i antybakteryjnym przestudzony napar z ziela kurdybanku nadaje się do łagodzenia swędzenia i pieczenia oczu. Można się nim wspomagać w przypadku leczenia zapalenia spojówek, zmniejszania obrzęku, rozjaśnia też cienie pod oczami.
Kurdybanek na problemy skórne
Bakteriobójcze i ściągające działanie substancji zawartych w bluszczyku sprawdza się też w przypadku odkażania ran. Wywar z rośliny łagodzi dolegliwości skórne. Może być stosowany do przemywania cery trądzikowej.
Ziele kurdybanku na układ nerwowy
Herbatka ziołowa przyrządzona z kurdybanku znajduje zastosowanie także w przypadkach wyczerpania nerwowego. Picie naparu pomaga łagodzić objawy stresu. Poza tym wzmaga koncentracje, dlatego warto po niego sięgać podczas nauki lub pracy umysłowej.
Kurdybanek właściwości kulinarne
Bluszczyk kurdybanek do XVII wieku był ważnym składnikiem w browarnictwie, wykorzystywany był do klarowania i konserwowania piwa, dodawał też trunkom aromatu. Dzięki temu, że ma przyjemny gorzkawo-korzenny smak, stanowił też ważną przyprawę w staropolskiej kuchni – używany był do urozmaicania zup, sosów i dań mięsnych.
Obecnie ze względu na liczne odżywcze właściwości znów wraca do łask. Świeże listki znajdują zastosowanie jako składnik sałatek, mogą zastępować natkę pietruszki albo lubczyk i być dodawane do potraw ziemniaczanych lub twarożków. W postaci suszonej staje się delikatniejszy w smaku.
Bluszczyk kurdybanek – jak stosować?
Ziele należy zbierać z nasłonecznionych stanowisk w okresie kwitnienia, czyli od maja do lipca. Susząc listki, trzeba uważać, by temperatura nie przekroczyła 40 stopni Celsjusza, żeby produkt nie stracił swoich właściwości. Przechowuje się go w suchych, ciemnych, szczelnie zamkniętych pojemniczkach w pokojowej temperaturze.
Z suszu można zrobić napar do picia, płukankę na gardło, czy też tonik do przemywania skóry. Można go spożywać również w formie świeżej, dodając zielone listki do potraw. W Internecie dostępnych jest też wiele przepisów na przygotowanie nalewek z kurdybanku.
Przeciwwskazaniem do stosowania ziela są ostre choroby nerek, padaczka oraz alergie na rośliny z rodziny jasnotowatych. Kurdybanku powinny unikać także kobiety w ciąży. W przypadku jakichkolwiek chorób przewlekłych należy skonsultować ze specjalistą chęć wprowadzenia tego produktu do diety.