Warzywa strączkowe są źródłem wielu cennych składników odżywczych, dlatego warto włączyć je do diety. Do roślin grubonasiennych zaliczamy obok popularnego groszku, czy fasoli również lubiany przez wiele osób bób. Jedzono go już w czasach prehistorycznych. Ma przyjemny smak, można go podawać na wiele sposobów. Jego spożywanie może pomóc ograniczyć lub wykluczyć produkty mięsne z jadłospisu. Z sezonu na sezon zauważane jest coraz większe zainteresowanie tym składnikiem. Nie bez znaczenia jest fakt, że zawarte w nim minerały i witaminy mają właściwości lecznicze. Co zawiera, na co wpływa i jak przyrządzać bób?

Pochodzenie bobu

Warzywo jednoroczne, jakim jest bób, uprawiane było już najprawdopodobniej w neolicie. Jego ziarna zostały odnalezione podczas wykopalisk archeologicznych na Bliskim Wschodzie. Starożytni Egipcjanie uważali, że jest pokarmem umarłych, a Grecy epoki hellenistycznej mieli wśród licznych bogów również patrona bobu. Pierwotne ludy wykorzystywały nasiona do robienia mąki i wypieku chleba. Z biegiem lat roślina rozpowszechniła się po Europie i świecie, będąc przysmakiem wielu kuchni.

Co to jest bób i jak rośnie?

Spłaszczone, zielone strączki mają spory rozmiar, są większe od grochu i fasoli. Zamknięte są w łupinach. Najlepiej spożywać bób, kiedy sezon jest w pełni, czyli od końca czerwca do początku września. Wówczas dostępny jest na lokalnym ryneczku, w warzywniakach czy marketach. Można samodzielnie wyhodować roślinę, siejąc nasiona w żyznej glebie najlepiej w połowie marca. Wzbogaca ziemię w azot, stwarzając innym warzywom dobre warunki do rozwoju. Najlepiej rośnie na słonecznych stanowiskach. Lubi podłoże, które zasilane jest próchnicą. Bób nie ma wysokich wymagań pod względem uprawy. Jest odporny na przymrozki. Osiąga nawet do 150 cm wysokości. Rośliny posadzone w odpowiedniej odległości od siebie, wzajemnie się podpierają. Ich łodygi po pewnym czasie mogą wymagać podwiązania. Najlepiej posadzić go w sąsiedztwie warzyw kapustnych, ziemniaków czy kukurydzy, należy unikać bliskości selerów i pomidorów.

Bób – właściwości lecznicze i zdrowotne

Jedzenie warzyw strączkowych jest korzystne dla zdrowia. Regularne dostarczanie odpowiednich porcji przyczynia się do ogólnej poprawy kondycji organizmu. Spożywanie bobu może wpłynąć na:

• Poprawienie pracy układu krwionośnego – pomaga redukować zły cholesterol i usprawnia przepływ krwi,
• zapobieganie i leczenie anemii – zawartość żelaza i kwasu foliowego uzupełni niedobory pierwiastków,
• wspomaganie funkcjonowania w przypadku choroby Parkinsona – warzywo zawiera lewodopę, która przekształca się w dopaminę. Neuroprzekaźnik odpowiada za prawidłowe przekazywanie impulsów pomiędzy komórkami nerwowymi. Zbyt mała ilość związku może osłabić napięcie mięśniowe i koordynację ruchową,
• wspieranie profilaktyki antynowotworowej w przypadku jelita grubego – lektyna jest tym, co zawiera bób, a co wpływa na błonę śluzową, hamując namnażanie zmutowanych komórek i zapobiegając powstawaniu nowych,
• uniknięcie zakwaszenia organizmu – związki takie jak potas, magnez, wapń i sód wykazują działanie alkalizujące, czyli zasadotwórcze.

Bób – wartości odżywcze

Dostarczane do organizmu przez bób białko, mikro i makroelementy oraz aminokwasy pozytywnie działają na organizm. Pokarm ten, tak jak soja czy soczewica jest dobrą alternatywą dla mięsa, ponieważ w jego 100 g znajduje się prawie aż 8 g białka. Jedna porcja to aż 9 g błonnika, co zaspokaja aż 1/3 dziennego zapotrzebowania na ten cenny składnik. Zielone ziarenka wypełnione są również magnezem, miedzią, żelazem i folianami. Zawierają także witaminę K, tiaminę i ryboflawinę.

Kaloryczność i indeks glikemiczny bobu

Ten przedstawiciel warzyw strączkowych jest sycący i zawiera sporą ilość błonnika, dlatego polecany jest osobom, które chcą zrzucić zbędne kilogramy. Jedna szklanka ugotowanego bobu ma ok. 180 kcal i 30 g węglowodanów. Rozważając, czy bób jest kaloryczny, warto zwrócić też uwagę na to, że już niewielka porcja zaspokaja apetyt, a warzywo charakteryzuje się wysoką zawartością białka przy niewielkiej ilości tłuszczu. Zawartość błonnika usprawnia pracę jelit i wpływa na uczucie sytości. Indeks glikemiczny gotowanego bobu wynosi 80, czyli jest na wysokim poziomie.

Z czym jeść bób?

Zawarte w warzywach oligosacharydy mogą powodować wzdęcia. Żeby temu zapobiec, nie należy jednorazowo przyjmować większych porcji produktu. To, czy bób jest ciężkostrawny, zależne jest w pewnym stopniu również od sposobu przygotowania. Rozwiązaniem kwestii, jak ugotować bób, by poprawić trawienie, jest wstępne moczenie przed obróbką cieplną. Po godzinie należy odlać wodę, nalać nową i gotować z łyżeczką cukru, dopóki skórki się nie pomarszczą. Posolić pod koniec przyrządzania. Dodanie świeżego kopru lub kminku pomoże zniwelować wiatropędne właściwości strączków.

Kwestia tego, jak jeść bób – ze skórką, czy bez, zależy od preferencji konsumentów. Młody przyrządzony w wodzie lub na parze może być spożywany z łupinką. Jest ona cienka i bogata w substancje odżywcze. Starsze warzywa mają twardszą otoczkę, którą lepiej zdejmować.
Czy bób można mrozić?

Sposobem na zatrzymanie smaków lata na dłużej, jest mrożenie. Wystarczy zblanszować strączki, wrzucając je na 2 minuty do wrzątku, by po odcedzeniu i wystudzeniu przełożyć w odpowiednie pojemniki lub woreczki strunowe do przechowywania mrożonek i wsadzić do zamrażalnika. Po rozmrożeniu może być jedzony na zimno np. jako składnik sałatek lub poddany dalszej obróbce termicznej, by przyrządzić pożądane danie.
Czy bób jest zdrowy?

Odpowiedzią w kwestii tego, czy bób jest zdrowy, jest cała masa substancji odżywczych, którą warzywo zawiera. Najlepiej kupować produkt od sprawdzonych dostawców. Wybierać zielone, niewielkie strączki. Szare lub żółtawe przerośnięte ziarna są zazwyczaj przeleżałe i mają mniej cennych składników i gorsze walory smakowe. Młoda roślina jest chrupiąca, można jeść ją na surowo jak groszek. To świetne uzupełnienie diety.

Czy można jeść bób w ciąży?

W czasie ciąży rośnie zapotrzebowanie na kwas foliowy. Bób to pożywienie, które dostarcza sporą dawkę tego pożądanego związku. Kobiety spodziewające się dziecka często walczą z niedokrwistością, a w warzywach strączkowych nie brakuje żelaza. Białko, potas, błonnik, cynk i witaminy zawarte w roślinie są odżywcze dla przyszłej mamy i rozwijającego się w jej brzuchu dziecka. Jednak nie każda z pań powinna sięgać po ten smaczny i zdrowy specjał. Przez to, że bób jest ciężkostrawny, potęguje ciążowe dolegliwości – zgagę, nudności i wymioty. Spożywanie strączków przez kobiety, które uskarżają się na te dolegliwości, może wzmagać niepożądane objawy.
Czy bób może zaszkodzić?

Jedzenie pokarmów bez umiaru, nawet tych najzdrowszych, może mieć nieprzyjemne skutki. Przyjmowanie bobu, choć jest bogaty w substancje odżywcze, nie każdemu służy. Osoby mające cukrzycę powinny uważać na ten produkt, ponieważ może podnieść cukier, ma wysoki indeks glikemiczny. Nie jest również wskazany przy schorzeniach żołądkowych. Bób jest niebezpieczny dla chorych na fawizm.