Dziewanna to roślina, która występuje naturalnie w wielu różnych gatunkach na terenie Europy, Azji i Afryki. Jest uprawiana ze względu na swój atrakcyjny wygląd, ale też doceniana przez właściwości prozdrowotne, które znajdują zastosowanie w ziołolecznictwie. Od wieków korzystano z jej dobrodziejstw w medycynie ludowej. Sprawdź, na co pomaga dziewanna, jakie substancje są w niej zawarte i w jaki sposób można stosować tę roślinę, by poprawić swoje zdrowie.
Jak wygląda dziewanna?
Dziewanna bywa również nazywana świecą królewską lub szablą, co związane jest z jej majestatycznym wyglądem – roślina pnie się do góry na silnej łodydze wyrastającej z eliptycznych, zielonych liści. Są one grube i pokryte meszkiem. Jej górną część porastają zebrane w grono żółte kwiaty. W zależności od gatunków można też znaleźć dziewanny w kolorze białym, różowym, czy fioletowym. W Polsce można rozróżnić około 40 odmian. Z wyglądu przypominają malwy. Osiągają do dwóch metrów wysokości. Dziewanna bywa spotykana na przydrożach i polach. Jest niewymagająca pod względem uprawy – warto mieć ją w swoim ogrodzie, nie tylko ze względów estetycznych.
Jakie właściwości lecznicze ma dziewanna?
W składzie dziewanny znajdują się takie substancje jak antyoksydacyjne flawonoidy, przeciwdrobnoustrojowe garbniki, przeciwzapalne i pozytywnie działające na profil lipidowy saponiny, a także osłaniające związki śluzowe, czy też przeciwobrzękowe i uspokajające kumaryny, oraz olejki eteryczne, kwasy organiczne i żywice.
Taki skład pozwala zadbać o ogólną odporność organizmu, mobilizując układ immunologiczny do obrony przed wirusami i bakteriami, co wpływa na unikanie lub szybsze zwalczanie różnego rodzaju infekcji. Dziewanna polecana jest m.in. przy leczeniu chorób układu oddechowego – śluzy osłaniają błony śluzowe, pomagają zwalczyć suchy kaszel, łagodzą ból gardła i chrypkę. Również związki zawarte w tej roślinie osłaniają układ trawienny i zmniejszają dolegliwości bólowe jak np. kolka jelitowa czy żołądkowa. Dzięki działaniu antywirusowemu sprawdzają się też np. przy walce z opryszczką.
Dziewanna dzięki substancjom o działaniu uspokajającym, wyciszającym i poprawiającym nastrój wykorzystywana jest także w sytuacjach napięcia nerwowego. Pomaga wyciszyć stres i odzyskać równowagę emocjonalną, a także korzystnie wpływa na sen – polepsza jego jakość, może być naturalnym rozwiązaniem dla problemu bezsenności.
Właściwości przeciwzapalne i antyseptyczne dziewanny sprawiają, że używana jest zewnętrznie na skórę w procesie gojenia ran, otarć czy wyprysków. W tym celu tworzy się płukanki i okłady. Olejkami można smarować liszaje i leczyć stany zapalne, także np. bolące uszy. Wykazuje również działanie rozluźniające i pomocne w uśmierzaniu bólu mięśni i stawów. Można ją stosować jako środek wspierający przy leczeniu dolegliwości reumatycznych.
Jak stosować dziewannę?
W aptekach i sklepach zielarskich do kupienia są gotowe suplementy w tabletkach, kapsułkach i syropach, które zawierają cenne wyciągi z dziewanny. Ich dawkowanie jest zależne od określonego produktu i oczekiwań terapeutycznych. Należy przestrzegać zaleceń zawartych na ulotce z instrukcją dołączoną do opakowania. Dostępne są również herbatki, a także olejki i inne preparaty kosmetyczne.
Samodzielnie również można przyrządzić z dziewanny napar, syrop, olejek, czy też nalewkę. W tym celu zbiera się rozwinięte korony kwiatowe z przyrośniętymi pręcikami. Należy to robić, gdy rośliny nie są wilgotne. Po zerwaniu trzeba szybko je umieścić w suszarni w temperaturze ustawionej na 35 stopni Celsjusza. Wysuszone kwiatki zgniata się i przechowuje w szklanym słoju.
Dziewanna – przeciwwskazania
Mimo wielu prozdrowotnych właściwości istnieją przeciwwskazania do stosowania produktów z dziewanny. Należy zachować ostrożność i zasięgnąć porady lekarskiej w przypadku zażywania innych leków, ponieważ związki zawarte w roślinie mogą wejść z nimi w interakcję. Zdarza się, choć nie jest to popularna przypadłość, że niektóre osoby cierpią na nadwrażliwość objawiającą się reakcją alergiczna w postaci obrzęków skórnych, wysypki i swędzenia. Dziewanna może również zwiększyć fotouczulenie i prowadzić do oparzeń słonecznych, dlatego stosując ją, trzeba zadbać o odpowiednią fotoprotekcję. W przypadku dzieci, kobiet w ciąży i karmiących piersią, brak badań na temat bezpieczeństwa lub szkodliwości zażywania produktów z dziewanną.