Rokitnik to krzew, który na pierwszy rzut oka wygląda dość niepozornie. Jego owoce też nie rzucają się mocno w oczy, a jednak kryją w sobie prawdziwą moc witamin i substancji prozdrowotnych, głównie witaminy C.
Warto mieć go w ogrodzie – o ile jesteśmy w stanie przekonać się do rośliny o dość nieprzyjemnych kolcach i do owoców trudnych w zbiorze. Na pewno jednak warto zainteresować się przetworami z niego i wprowadzenia ich do swojej diety.

Rokitniki – co to jest i jak wygląda?

Rokitnik zwyczajny albo rokitnik pospolity, to krzew, który rośnie w naszej strefie klimatycznej w stanie dzikim, w Polsce głównie nad Morzem. Rośnie też w krajach ościennych, w Europie i w Azji. Inne jego odmiany (rokitnik kruszynowy, rokitnik syberyjski) porastają również bardziej niegościnne tereny, jak Kaukaz i Syberia.
Jest to roślina z gatunku oliwnikowatych, o wydłużonych, wąskich liściach (lancetowatych), których spód jest lekko srebrny. Rokitnik rośnie dobrze na większości gleb, nad polskim morzem skutecznie zadarnia wydmy. Rośnie też dość szybko, chociaż docelowej wielkości, czyli około 7 metrów, nie zawsze dorasta.

Rokitnik w ogrodzie

Walory ozdobne ma raczej średnie, chociaż uroku mu nie sposób odmówić. Największym problemem przy uprawie rokitnika w ogrodzie są porastające go kolce, które skutecznie utrudniają zbieranie owoców. Sprawdza się jednak np. w charakterze żywych zasłon, dobrze znosi też przycinanie. Najładniej rokitnik w ogrodzie wygląda, gdy owoce dojrzeją i zmienią kolor na żółty lub pomarańczowy. Utrzymują się na gałęziach do później jesieni, nie opadają nawet na zimę, chociaż ścięte przymrozkami tracą na efektownym wyglądzie. Stanowią za to pokarm dla ptaków i z tego powodu też warto pomyśleć o rokitniku w ogrodzie.

Rokitnik – smak

Owoce rokitnika zrywane przed przymrozkami są bardzo kwaśne, na tyle, że ciężko je jest zjeść w stanie surowym. Dopiero po przymrozkach tracą trochę na kwasowości. Robiąc domowe przetwory z rokitnika wypada więc mieszać go z innymi owocami, by zachować wartości prozdrowotne, ale zamaskować jego wyjątkową kwasowość. Oczywiście jeśli zależy nam głównie na dużej dawce witaminy C, to kwaśny smak rokitnika trzeba po prostu przyjąć do wiadomości i zaakceptować.

Właściwości rokitnika

Największą zaletą rokitnika jest bogactwo witaminy C, którego źródłem są jego owoce. To głównie właśnie one są wykorzystywane, chociaż medycyna ludowa zna też przepisy na medykamenty wykorzystujące kwiaty czy korę rokitnika.
Przekazy o stosowaniu rokitnika w medycynie ludowej mają zresztą setki lat. Wiemy, że był on znany i używany zarówno w Tybecie, na Syberii, jak w krajach europejskich. Różne odmiany rokitnika mają różną zawartość składników prozdrowotnych i witamin.
Przyjmuje się jednak, że rokitnik zawiera 100-200 mg witaminy C na 100 g surowych owoców (inne źródła podają nawet do 400mg) czyli kilka razy więcej niż cytryna. Porównuje się go zwykle do dzikiej róży, ze wskazaniem, że ona jedyna zawiera więcej witaminy C niż rokitnik. Zwraca się przy tym uwagę, że w przeciwieństwie do większości owoców i warzyw zawierających tak duże dawki witaminy C, to ta w rokitniku jest wyjątkowo trwała i rozkłada się w małym stopniu.
Rokitnik zawiera też witaminy z grupy B oraz witaminy A, E F, K, P. Znajdziemy w nim także mikroelementy, takie jak żelazo, mangan, selen.

Co wyleczy rokitnik?

Rokitnik jest znany w medycynie ludowej od wieków. Uważano go za remedium na wiele chorób i dolegliwości, nie tylko zresztą u ludzi – podawano go koniom, by miały lśniącą sierść. Świadczy o tym jego grecka nazwa hippophae – czyli lśniący koń. Obecnie rokitnik nie jest już tak popularny, chociaż na fali powrotu do naturalnych środków medycznych widać, że to się powoli zmienia, a właściwości rokitnika ponownie zostają docenione.
Wiadomo już, że flawonoidy zawarte w rokitniku działają przeciwstarzeniowo, przeciwbakteryjnie, przeciwwiruswo. Według badań naukowców rokitnik może mieć także działanie hamujące rozwój niektórych nowotworów (rak trzustki) i pomaga na obniżenie cholesterolu.
Potężna dawka witaminy C, jaką zawierają owoce rokitnika, sprawia, że może być znaczącym sprzymierzeńcem w stanach przeziębienia i grypy, ale też przyjmowany może być jako sposób na budowanie odporności.
Nie podejmujemy się odpowiedzieć na pytanie, czy rokitnik faktycznie może wyleczyć jakąś chorobę, ale na pewno stosowany jest w kilku postaciach jako sposób na naturalne wspomagania organizmu w walce z różnymi dolegliwościami.
Uważa się więc, że rokitnik pomaga na:

• przeziębienie,
• gorączkę,
• grypę,
• ból gardła,
• stany zapalne skóry,
• skaleczenia, odmrożenia, rany, odleżyny,
• problemy z wątrobą,
• problemy z układem pokarmowym,
• nadciśnienie,
• miażdżycę,
• osłabione i rozdwajające się włosy,
• cerę,
• problemy z narządem wzroku,
• anemię,
• zgagę i wrzody na żołądku,
• zapalenie stawów,
• zbyt wysoki cholesterol,
• wspomagająco przy chemioterapii.

A to pewnie nie wszystkie zastosowania tej niezwykłej rośliny. Właściwości rokitnika sprawiają, że jest używany także w przemyśle kosmetycznym. Zwłaszcza przy produktach, które mają działać przeciwstarzeniowo, poprawiać wygląd skóry i włosów.

Sok z rokitnika

Rokitnik wykorzystywany jest pod różnymi postaciami.
Popularny jest sok z rokitnika, który można stosować wewnętrznie (do picia) lub zewnętrznie (na problemy skórne). Wzmacniające działanie rokitnika wykorzystać warto przez cały rok, co pozwala na budowanie odporności organizmu i regulowanie wielu problematycznych kwestii, których listę zamieściliśmy powyżej.
Sok z rokitnika można pić sam lub mieszać go z wodą w dowolnych, wedle uznania smakowego, proporcjach.

Rokitnik suszony

Rokitnik suszony nie jest tak popularny, ale można dostać go w sklepach specjalizujących się w produktach naturalnych. Owoce suszone nie są tak kwaśne, jak świeże, więc i możliwości spożywania go w takiej postaci są większe. Można go jeść w takiej formie, albo dodawać do płatków, musli, batoników owocowych, mieszać z miodem, parzyć herbatkę z rokitnika.

Olej z rokitnika

Ciekawą propozycją jest też olej z rokitnika – a dokładniej z jego owoców. Ma intensywny aromat i smak, mocno kwaśny. Przyjmuje się go podobnie jak sok, czyli zewnętrznie lub wewnętrznie. Często używa się go do pielęgnacji skóry problematycznej, dojrzałej, suchej, a nawet trądzikowej. Połączenie działania przeciwstarzeniowego i antybakteryjnego sprawdza się w tej materii bardzo dobrze.

Konfitura, dżem z rokitnika

Z uwagi na problematyczne zbieranie owoców, wiele osób będzie zapewne wolało kupić dżem z rokitnika, niż robić go samodzielnie. Samo jego przygotowanie nie odbiega od robienia przetworów z innych owoców. Konfiturę z rokitnika warto jest przetrzeć przez sito, by pozbyć się drobnych pestek, ale można ją także zblendować albo zaakceptować pestki i nie przejmować się nimi zbytnio.
Właściwości rokitnika w takiej postaci wykorzystamy klasycznie np. do placuszków, chleba, grzanek ale można też próbować eksperymentować z tym smakiem w marynatach czy łącząc z deską serów.