Poszukujesz zdrowszej alternatywy dla cukru, ale jednocześnie uwielbiasz domowe ciasta i słodką kawę? W Twojej kuchni powinien zagościć ksylitol. Nadaje się do słodzenia napojów, wypieków czy przetworów i jest równie słodki co tradycyjny cukier. Co warto o nim wiedzieć, zanim wprowadzisz go do swojej diety? Wszystkie niezbędne informacje na temat ksylitolu znajdziesz poniżej!

Co to jest ksylitol?

Ksylitol to naturalne słodzidło, które pozyskuje się z kory i drewna brzozy. Właśnie z tego powodu jest też nazywany „cukrem brzozowym”. Jednak w przeciwieństwie do zwykłego cukru, ksylitol nie zawiera sacharozy, która sprzyja otyłości, próchnicy oraz cukrzycy typu II. Ksylitol ma postać białych drobnych kryształków, do złudzenia przypominających tradycyjny cukier. Różnica jest jednak lekko wyczuwalna w smaku. Ksylitol oprócz słodkości pozostawia w ustach lekko charakterystyczne, orzeźwiające wykończenie. Być może natrafiłeś już na ten smak w bezcukrowych gumach do żucia lub naturalnych pastach do zębów, gdzie ksylitol jest powszechnie stosowany.

Ksylitol – właściwości

Jedną z największych zalet ksylitolu jest to, że nie podnosi on znacząco poziomu glukozy we krwi. Charakteryzuje się wolnym wchłanianiem w przewodzie pokarmowym, dzięki czemu nie powoduje wyrzutu insuliny. Właśnie dlatego jest polecany szczególnie diabetykom. Będzie on też dobrym rozwiązaniem dla osób pragnących zrzucić zbędne kilogramy, ponieważ ma 40% mniej kalorii niż cukier. Jeżeli chcesz zadbać o swoje zęby, również stosuj ksylitol. Ogranicza on rozwój bakterii w jamie ustnej i zmniejsza ryzyko powstawania próchnicy.

Czy ksylitol jest zdrowy? Czy jest to trucizna?

Ksylitol jest bezpieczny i nie wykazano, by miał jakiekolwiek działanie toksyczne na ludzki organizm. Nie istnieje również dzienna dawka zalecana do spożycia, której nie należy przekraczać. Trzeba mieć jednak świadomość, że ksylitol w nadmiarze może wywołać wzdęcia oraz lekkie biegunki. Ryzyko wystąpienia objawów jest większe, kiedy dopiero wprowadzamy ten składnik do swojej diety. Z tego powodu ksylitol nie jest polecany osobom zmagającym się z zespołem jelita drażliwego i dzieciom poniżej 3 roku życia. Jednak dla większości z nas będzie on zdecydowanie zdrowszym wyborem niż cukier. Poprawi mineralizację kości i zębów, ograniczy rozwój infekcji grzybiczych oraz bakteryjnych i wspomoże w odchudzaniu. Ksylitolu i produktów z jego zawartością nie wolno jednak podawać zwierzętom domowym, zwłaszcza psom. Może on u nich wywołać hipoglikemię i niewydolność wątroby.

Ile kalorii kcal ma ksylitol?

Tak jak już wspominaliśmy, ksylitol jest szczególnie polecany podczas odchudzania. Zawiera on 240 kcal w 100 g. To w przeliczeniu na jedną łyżeczkę zaledwie 17 kcal, czyli prawie dwa razy mniej niż w przypadku białego cukru. Poza tym ksylitol nie powoduje dużych spadów poziomu glukozy, a co za tym idzie, nie napędza apetytu. Z pewnością okażę się dobrym sprzymierzeńcem w walce ze zbędnymi kilogramami.

Jaki indeks glikemiczny (IG) ma ksylitol?

Ksylitol jest powszechnie stosowany przez osoby z insulinoopornością oraz cukrzycą. Dlaczego? Ponieważ posiada niski indeks glikemiczny (IG). Dla ksylitolu IG wynosi zalewie 8, podczas gdy indeks glikemiczny białego cukru to aż 70. Oznacza to, że po spożyciu ksylitolu poziom glukozy we krwi wzrasta bardzo powoli. Produkty z niskim indeksem glikemiczym są polecane nie tylko diabetykom, ale również w trakcie odchudzania. Ksylitol w przeciwieństwie do cukru stołowego nie będzie zatem sprzyjał odkładaniu się tkanki tłuszczowej.

Ksylitol – jaka jest cena?

Niestety ksylitol jest znacznie droższy niż zwykły cukier. Cena za kilogram to wydatek około 25 – 40 złotych. Wszystko jest zależne od producenta oraz wielkości opakowania. W większości przypadków bardziej opłaca się kupowanie większych paczek. Wtedy cena za kilogram będzie bardziej przystępna. Ksylitol jest obecnie łatwo dostępny. Możemy oczywiście dostać go w sklepach zielarskich czy ze zdrową żywnością, jednak bez większego problemu znajdziesz go także w supermarketach i popularnych dyskontach.

Ksylitol a cukier?

Cukier stołowy, choć tani w produkcji i najbardziej powszechny jest niestety szkodliwy dla zdrowia. Nie posiada on żadnych znaczących wartości odżywczych, dlatego określa się go mianem „pustych kalorii”. Nadmierne jego spożycie może być przyczyną:

• Cukrzycy typu II
• Insulinooporności
• Otyłości
• Próchnicy
• Zaostrzenia zmian trądzikowych
• Zwiększenia ryzyka chorób układu krążenia
• Stłuszczenia wątroby
• Miażdżycy

Właśnie dlatego, jeżeli nie potrafimy zrezygnować ze słodkiego smaku, powinniśmy poszukać zdrowszej alternatywy. Ksylitol nie wywiera negatywnego wpływu na organizm i z tego powodu będzie zdecydowanie lepszym wyborem. Oprócz tego:

• Nie zwiększa ryzyka wystąpienia otyłości,
• Ma pozytywny wpływ na stan kości i zębów,
• Nie podnosi gwałtownie poziomu glukozy we krwi.

Ile ksylitolu zamiast cukru?

Skoro już wiemy, że ksylitol będzie znacznie lepszym wyborem w codziennej diecie, zastanówmy się, jak zastąpić nim dotychczas stosowany cukier. Tutaj sytuacja jest bardzo prosta, ponieważ ksylitol jest równie słodki. Oznacza to, że nie zmieniamy żadnych proporcji. Jeżeli dotychczas słodziłeś herbatę łyżeczką cukru, zastąp ją łyżeczką ksylitolu, aby uzyskać podobny efekt. W ten sam sposób możesz postąpić w przypadku ciast, deserów czy przetworów. Nie stracą one na smaku, a z pewnością będą znacznie zdrowsze.

Erytrytol czy ksylitol?

Erytrytol, podobnie jak ksylitol ma postać białych, drobnych kryształków. Nie dostarcza on żadnych kalorii, ponieważ nie ulega procesowi trawienia i zostaje w całości wydalony z organizmu. Z tego powodu jest szczególnie polecany osobą na dietach redukcyjnych. Oprócz tego ma działanie antyoksydacyjne i zmniejsza ryzyko wystąpienia miażdżycy. Podobnie jak ksylitol ogranicza możliwość rozwoju próchnicy. Nie jest on jednak mniej słodki w związku z czym, aby uzyskać ten sam efekt, musimy użyć go więcej. Zatem który naturalny słodzik warto wybrać? Oba będą zdecydowanie lepszym wyborem niż cukier. Jeżeli zależy Ci, aby jak najbardziej ograniczyć kalorie wybierz erytrytol. Natomiast, jeśli w Twoich ulubionych przepisach chcesz zastępować cukier słodzidłem w proporcji 1:1, stosuj ksylitol.

Ksylitol czy stewia?

Jeżeli chodzi o właściwości prozdrowotne, stewia ma ich zdecydowanie więcej niż ksylitol. Również nie powoduje podwyższenia poziomu glukozy. Oprócz tego obniża ciśnienie krwi, łagodzi problemy żołądkowe, wspomaga gojenie ran i działa przeciwdrobnoustrojowo. Zdecydowanie jest to produkt, który warto dodać do swojej diety. Nie ma kalorii, a jest znacznie słodsza od tradycyjnego cukru. Jej wadą jest natomiast charakterystyczny, gorzkawy posmak, który nie każdemu przypadnie do gustu. Jeżeli szukasz czegoś bardziej zbliżonego do cukru stołowego, lepszym wyborem będzie ksylitol.

Ksylitol a cukrzyca

Ksylitol w przeciwieństwie do zwykłego cukru może być bezpiecznie stosowany przez osoby chorujące na cukrzycę. Nie powoduje gwałtownego wzrostu poziomu glukozy we krwi, ponieważ posiada niski indeks glikemiczny. Co ważne dla diabetyków jest metabolizowany w organizmie bez udziału insuliny. Oprócz tego dostarcza mniej kalorii niż cukier, dzięki czemu nie sprzyja powstawaniu otyłości brzusznej, która może być przyczyną cukrzycy typu II.

Ksylitol dla dzieci

Ksylitol można podawać również dzieciom po ukończeniu 3 roku życia. Nie należy włączać go do diety wcześniej, ponieważ może podrażnić układ trawienny. Nawet u starszych dzieci zalecana jest ostrożność. Ksylitol w zbyt dużych ilościach może spowodować wystąpienie biegunki i bólu brzucha. Jednak wykorzystywany z umiarem nie powinien wywołać przykrych dolegliwości. Ksylitol może się okazać pomocny w leczeniu otyłości u dzieci. Na rynku jest dostępnych wiele słodyczy na bazie ksylitolu, które będą odrobinę lepszą alternatywą niż te ogólnodostępne. Nie należy ich jednak traktować jako codzienny element zdrowej diety.

Ksylitol skutki – uboczne

Ksylitol jest bezpieczną substancją i nie ma zbyt wielu przeciwwskazań, co do jego stosowania. Należy pamiętać, aby nie spożywać go w nadmiernych ilościach, ponieważ może on wtedy wywołać:

• Biegunkę
• Wzdęcia
• Ból brzucha

Aby uniknąć tych dolegliwości, należy wprowadzać ksylitol do diety stopniowo. Ponieważ cukier brzozowy może działać drażniącą na układ trawienny,nie powinny go stosować osoby chore na zespół jelita drażliwego oraz dzieci przed ukończeniem 3 roku życia.

Ksylitol w ciąży

Przyszłe mamy również mogą wprowadzić ksylitol do swojej diety. W czasie ciąży u wielu kobiet pojawiają się problemy z uzębieniem. Ksylitol wspomoże ich remineralizację i zapobiegnie powstawaniu próchnicy. Cukier brzozowy jest również polecany kobietom, u których wystąpiła cukrzyca ciążowa. Pomoże on uniknąć gwałtownych skoków glukozy we krwi. Szczególnie, gdy u przyszłej mamy pojawia się ochota na coś słodkiego. Ksylitol powinien być jednak spożywany z umiarem, aby nie wywołać dolegliwości ze strony układu pokarmowego.