Krzew owocowy o nazwie Prunus spinosa, inaczej śliwa tarnina to roślina z rodziny różowatych, która ze względu na swoje właściwości zdrowotne wykorzystywana jest w medycynie naturalnej. Kiedy zbierać jej owoce, jak można je spożytkować i czy można się nimi otruć? Ternina jest użyteczną rośliną, jej kwiaty są miododajne, poza owocami liście i kora również mogą być przez nas wykorzystane. Dowiedz się więcej na temat tej rośliny, sprawdź, jakie ma zastosowanie i kiedy można ją zbierać.
Gdzie rośnie i jak wygląda tarnina?
Mocno rozgałęziony kolczasty krzew osiąga zazwyczaj do 3-4 metrów wysokości. Jak wygląda tarnina, możemy zaobserwować na terenie niemal całego naszego kraju, głównie na nizinach, ponieważ jest to gatunek pospolity. Występuje w wielu miejscach w Europie, Azji Mniejszej i północnej części Afryki. To niewymagająca roślina, która porasta stanowiska słoneczne lub półcień, sprzyja jej żyzne, zasadowe podłoże. Jest odporna na przymrozki.
Śliwa tarnina ma drobne, ciemnozielone, gęste liście, na jej licznych pędach znajdują się kolce. Wczesną wiosną pokrywa się białymi, drobnymi kwiatami, by od października do grudnia owocować. Owoce o średnicy około 1-1,5 cm mają kulisty kształt i czarno-niebieski kolor, przypominają borówki lub małe śliwki.
Czy tarnina jest trująca?
Wiele osób zastanawia się nad tym, czy śliwa tarnina jest jadalna. Owoce tarniny same w sobie nie są trujące i można je jeść. Jednak zaleca się usuwanie z nich pestek, żeby uniknąć ich przypadkowego połknięcia. Zjedzenie pestki bez jej rozgryzania nie jest groźne, ale gdy dochodzi do rozdrobnienia, uwalniany jest cyjanowodór, czyli niebezpieczny dla zdrowia kwas pruski. Substancja jest trująca. Spożycie jej może być nawet śmiertelne. Przetwory z tarniny, takie jak dżemy, galaretki czy nalewki są bezpieczne, ponieważ przy ich przyrządzaniu pestki są usuwane.
Tarnina właściwości lecznicze owoców
Tarnina właściwości lecznicze owoców ma ogromne, często zapomniane i niedostatecznie wykorzystywane przez obecne pokolenia. W 100 gramach zawarte jest 114 kcal, spora dawka błonnika pokarmowego, witaminy C, beta-karotenu, witaminy A oraz E. Warto ją spożywać również ze względu na to, że w jej składzie obecne są cenne dla zdrowia flawonoidy, fitosterole, pektyny, kwasy organiczne, garbniki oraz glikozydy. Zawiera także żelazo, wapń, magnez, fosfor, sód, potas, cynk, miedź i mangan. W postaci suszonej jest jeszcze bogatsza w składniki odżywcze.
Tak wartościowy skład sprawia, że śliwa tarnina znajduje zastosowanie w ziołolecznictwie. Jest wykorzystywana do wzmacniania odporności organizmu, działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo, dlatego jest zalecana w przypadku infekcji i problemów z gardłem oraz układem oddechowym. Zawarte w niej taniny osłaniają układ pokarmowy, co działa łagodząco w przypadku biegunek. Co ciekawe również dobrze działa na zaparcia. Kolejną cenną właściwością leczniczą owoców tarniny jest to, że wyrównuje ciśnienie krwi, co przekłada się na zmniejszenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Także znaczenie ma obniżanie „złego” cholesterolu LDL przy podwyższaniu „dobrego” HDL – szczególnie ważne jest to w przypadku miażdżycy. Dzięki temu, że roślina zawiera przeciwutleniacze, eliminuje stres oksydacyjny, który jest odpowiedzialny za starzenie się komórek organizmu.
Poza owocami tarniny zastosowanie znajdują również jej kwiaty, które mogą być wykorzystywane do sporządzania naparu łagodzącego problemy układu moczowego, a także korzystnego przy detoksykacji organizmu. Natomiast odwar z kory rośliny ma działanie ściągające i przeciwzapalne, sprawdza się jako płukanka zalecana przy stanach zapalnych dziąseł i jamy ustnej.
Zastosowanie kulinarne tarniny – przetwory z tarniny
Owoce tarniny mają cierpko-gorzki smak, który po przemrożeniu łagodnieje, dlatego zaleca się zrywać ja po pierwszych przymrozkach lub przemrozić przez minimum 12 godzin w zamrażalniku. Wykorzystuje się je do przygotowania dżemów, soków, galaretek, konfitur, syropów oraz alkoholi – wina, nalewek, likierów czy też wódek smakowych. Mogą służyć również jako dodatek do dań wytrawnych. Natomiast z suszonych liści tarniny przyrządza się prozdrowotne herbatki.
Tarnina nalewka – jak zrobić?
Tarninówka, czyli nalewka ze śliwki tarniny to trunek, który słynie z dobroczynnych mocy. Zawarte w owocach składniki odżywcze przyswaja się, delektując się szlachetnym alkoholem, którego smak łączy śliwkowo-wiśniowe nuty. Żeby przyrządzić tego typu alkohol potrzeba:
- 1 kg owoców tarniny,
- 1 kg cukru,
- 1 l spirytusu 70%.
Przemrożone i wydrylowane owoce należy umieścić w większym słoiku, zasypać cukrem i zalać alkoholem. Zamknięty słój umieścić w ciepłym miejscu na czas około 3 miesięcy, co kilka dni powinno się wstrząsnąć miksturą. Po tym czasie ciecz trzeba przefiltrować, zlewając do butelek i przechowując w ciepłym miejscu, by dojrzewały przez około 6 miesięcy.